Kamp Amersfoort

Nationaal Monument Kamp Amersfoort, gelegen op de grens van Leusden en Amersfoort, houdt de herinnering in stand van het leed dat ca. 47.000 gevangenen moesten doorstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. In dit concentratiekamp heerste een mensonterend regime van honger, mishandeling, dwangarbeid en executies.

Van oorsprong was Kamp Amersfoort een kazerneterrein van het Nederlandse leger. Vanaf augustus 1941 werden er door de nazi’s verschillende groepen opgesloten, zoals verzetsstrijders, ontduikers van de Arbeitseinsatz, communisten, gijzelaars, (vermeende) criminelen zoals zwarthandelaren, slachtoffers van razzia’s, ca. 2.500 Joden, 271 Amerikaanse staatsburgers, 123 Jehovah’s getuigen en 100 Sovjet-krijgsgevangenen. 359 gevangenen tekenden onder dwang een contract als SS-Frontarbeiter en belandden zo aan het Oostfront. Leden van twee beroepsgroepen werden wegens collectief verzet opgesloten, ca. 400 politiemannen en ca. 300 artsen. Naar schatting driekwart van de gevangenen werd naar andere kampen doorgevoerd voor dwangarbeid, waarvan velen nooit zijn teruggekeerd.

Op de historische plek is in 2004 een herinneringscentrum gerealiseerd en in 2021 een grote museale presentatie. Daar wordt het verhaal, o.a. door middel van een audioguide, verteld aan de hand van objecten, foto’s, documenten en wisselexposities. De actuele wissententoonstelling gaat over de Arbeitseinsatz, de verplichte tewerkstelling van Nederlandse jonge mannen in de Duitse industrie tijden de Tweede Wereldoorlog.

Daarnaast zijn er zichtbare sporen en monumenten in het buitenterrein.